Kısa Dönem İkamet (Oturum) İzni Nedir ve Nasıl Alınır?

Kısa dönem oturum izni, Türk vatandaşı olmayan kişilerin gerekli şartları sağlamaları durumunda Türkiye’de vize veya vize muafiyeti sürelerinden daha uzun süre kalmalarını sağlayan bir ikamet izni türüdür.

Kısa dönem ikamet izni başvuranların karşılaşması gereken kendine özgü şartlar taşımaktadır. Bu şartlar Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 32. Maddesinde düzenlenmektedir. Peki bu şartlar nelerdir?

Kısa Dönem İkamet İzni Şartları Nelerdir?

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 32. Madde doğrultusunda Türkiye’de kısa dönem oturum izni almak isteyen yabancılar şu artları karşılamalıdır.

• Türkiye’ye girişine izin verilmeyen yabancılardan birisi olmak
• Genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmak
• İstenilmesi halinde vatandaşı olduğu veya yasal olarak ikamet etmekte olduğu ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenmiş adli sicil kaydını gösterir belge sunmak
• Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini vermek

Öte yandan kişinin ikamet edeceği yer olarak gösterdiği yerin bir konut olması zorunludur. Yani kişiler dükkan, arsa vb. yerleri adres olarak göstermek yoluyla ikamet izni başvurusunda bulunamaz.

Bu temel şartları karşılayan kişiler ilgili kanunda sunulan gerekçelerden birine uygun olmaları durumunda Türkiye’de kısa dönem oturum izni başvurusunda bulunabilmektedirler.

Kimler Kısa Dönem Oturum İzni Alabilirler?

Kısa dönem oturum izni başvurusunda bulunan kişilerin aşağıda verilen gerekçelerden birine veya birkaçına sahip olmaları gerekmektedir:

Bilimsel araştırma amacıyla gelecekler: Gerçekleştirilecek olan bilimsel araştırma izne tabi ise alınmış olan izin ve araştırma konusu ile ilgili bilgiler doğrultusunda başvuruda bulunulabilir.

Türkiye’de Taşınmaz Malı Bulunanlar: Konut niteliğindeki taşınmaz sahipleri bu taşınmazı konut niteliğinde kullanıyor olmaları durumunda başvuruda bulunabilirler.  Öte yandan aile üyelerinin konut üzerinde ortaklıkları olması şartıyla her biri başvuru gerçekleştirebilmektedir.

Ticari Bağlantı veya İş Kuracaklar: Bu maksatla gerçekleştirilecek başvuru için talep edilen süre 3 aydan uzun ise bu doğrultuda davet mektubu vb. belgeler sıklıkla talep edilmektedir.

Hizmet İç Eğitim Programlarına Katılacak Olanlar: Yabancılar belli bir kurum/kuruluş kapsamında hizmet görmek amacıyla başvuru gerçekleştirmeleri mümkündür. İdare tarafından bu durumu kanıtlayıcı program bilgileri istenebilmektedir.

Uluslarası Anlaşmalar ve Öğrenci Değişim Programları Çerçevesinde Eğitim İçin Gelecek Olanlar: Öğrenci değişim programları gibi programlar doğrultusunda Türkiye’ye gelecek olan yabancılara kısa dönem oturum izni verilebilmektedir. Bu gerekçede de söz konusu izin program süresince verilecektir.

Turizm Amaçlı Kalacaklar: Türkiye’ye turistlik ziyaret gerçekleştiren yabancıların vize veya vize muafiyet sürelerinin dolması durumunda kısa dönem ikamet izni almaları gerekmektedir. Turizm amaçlı başvurularda seyahat planı vb. beyanlar değerlendirmede dikkate alınır.

Tedavi Görmek Üzere Türkiye’ye Gelenler: Bu kişiler için belirlenen kriter hastanın kamu sağlığına tehdit olarak nitelendirilen hastalıklardan birini taşımıyor olmasıdır. Yabancının tüm tedavi masraflarını ödediğini göstermesi durumunda sağlık sigortası şartı aranmamaktadır.  Hastanın refakatçisi olarak Türkiye’de bulunmak  isteyen kişiler bu ikamet izninden yararlanamayacaklardır.

Aile İkamet İzninden Kısa Dönem İkamet İznine Geçenler: Aile ikamet izni ile Türkiye’de kalıyor olan kişilerin aile ikamet izni için şartları sağlayamadıkları durumlarda kısa dönem ikamet iznine geçmeleri mümkündür. Buna göre 18 yaşını doldurmuş olup 3 yıldır Türkiye’de aile ikamet izniyle kalıyor olanlar Türk vatandaşı ile evli olduğu için en az 3 yıldır aile ikamet izniyle kalıyor olup boşanmış olanlar (şiddet mağdurları için süre şartı aranmamaktadır) ve destekleyici ölen kişiler bu gerekçe kapsamında kısa dönem ikamet iznine başvurabilirler.

Türkiye’de Yatırım Yapacak Olan Kişiler, Eşi ve Ergin Olmayan veya Bağımlı Çocukları: Bu gerekçeye sahip kişiler yatırımları doğrultusunda en fazla 5 yıl süreyle kısa dönem ikamet izni alabilmektedirler. Bu gerekçe doğrultusunda gerçekleştirilecek başvurular ilgili  Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenen yatırımlar doğrultusunda gerçekleştirilecektir.

Yüksek Öğrenimini Türkiye’de Tamamlayan Yabancı Kişiler: Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlayan yabancılar mezuniyet tarihleri itibari ile 6 ay içerisinde müracaat etmeleri durumunda en fazla bir yıl süreyle tek sefere mahsus kısa dönem ikamet izni alabilmektedir.

Tüm bunlar beraberinde KKTC vatandaşları, kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim, araştırma, staj ve kurslara katılacak olanlar ve Türkçe öğrenme kursuna başvuracak olanlar kısa dönem oturum iznine başvuru gerçekleştirebilmektedirler.

Kısa Dönem Oturum İzni Başvurusunda Gerekli Belgeler Nelerdir?

Kısa dönem oturum izni başvurusunda bulunan kişilerden yukarıda bahsettiğimiz başvuru gerekçeleri doğrultusunda çeşitli belgeler istenebilmektedir. Bununla beraber her başvuruda talep edilen belgeler vardır. Bu belgeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• İkamet izni başvuru formu
• Talep edilen ikamet izni süresinin sonundan itibaren en az 60 gün daha geçerli pasaport veya yerine geçen belge
• Biyometrik fotoğraf
• Maddi durumu gösterir belgeler
• Geçerli sağlık sigortası
• Adres kayıt sistemine kayıtlı olan başvuru sahipleri için bunu gösteren belge (Sisteme kayıtlı olmayan yabancılar ikamet izni almaları durumunda 20 gün içerisinde sisteme kayıt olunmalıdır.
• Kalacak yerin gösterildiği belge

Kısa Dönem Oturum İzni Başvurusu Nereye Yapılır?

Başvurular yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak ikamet ettiği ülkedeki konsolosluklara yapılmaktadır. Öte yandan Türkiye’den yapılacak olan başvurular için Göç Idaresi’ne başvuru yapılabilir.

Başvuru sahiplerinin vekalet ile yetki verdikleri avukat tarafından da başvuru süreçleri ilerletilebilmektedir. İkamet izni başvurusunda avukat desteği, sürecin sağlıklı ilerlemesi için oldukça önemlidir.

İkamet izni başvurusu ile ilgili daha kapsamlı bilgiye İkamet İzni Başvurusu ve Süreci Hakkında Genel Bilgiler başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

Kısa Dönem İkamet İzni Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılmalıdır?

Kısa dönem oturum izni başvurusu kişinin gerekli şartları hiç veya artık karşılamaması sonucu reddedilmektedir. Bu durumda şartlar tekrardan sağlandıktan sonra yeniden başvuru süreci başlatılabilir.

Öte yandan şartları karşılayan ve başvuru sürecini doğru şekilde ilerletmiş yabancıların başvurularının reddedilmesi durumunda iptal davası açılarak ret kararının iptali ve başvurunun yeniden değerlendirilmesi talep edilebilmektedir. Bu süreçte  ikamet izni uzman avukat desteği alınmasını tavsiye ederiz.

Ayrıca Bakınız: İkamet İzni Başvurusu Reddi

Verilen Kısa Dönem İkamet İzni İptal Edilebilir Mi?

İkamet izinleri genel olarak verildikten sonra belli durumların gerçekleşmesi sonucu iptal edilmektedir. Bu durumlar ilgili kanunda şu şekilde düzenlenmiştir:

• Oturum izni şartlarından birinin veya birkaçının yerine getirilmemesi veya ortadan kalkması
• İkamet izninin veriliş amacının dışında kullanıldığının belirlenmesi
• Hakkında geçerli sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı bulunması

Bu sayılan durumlar haricinde ikamet izninin iptal edilmesi durumunda bu işlemin iptal edilmesi ve ikamet izninin devam etmesi amacıyla iptal davası açılmalıdır.

Kısa Dönem Oturum İzninin Uzatılması Başvurusu Nasıl Yapılır?

Türkiye’de ikamet etmek isteyen bir yabancı, ikamet izni için gerekli olan bilgi ve belgeleri toplayarak başvuruda bulunur. Yetkili makamlar, yapılan başvuruyu inceler. Kanunlara göre, başvuruların incelenmesi, tüm belgelerin tesliminden sonraki 30 gün içinde tamamlanmalıdır.

İnceleme sonucunda, yetkili makam başvuruya ilişkin bir karar verir. Eğer karar olumlu ise, yabancı, başvurduğu türdeki ikamet izni için belirlenen süre içinde Türkiye’de kalabilir.

Yetkili makamın inceleme sonucunda ret kararı vermesi de mümkündür. Ret kararı, ilgili kişiye bildirilir. Yabancının bu karara itiraz etme hakkı bulunmaktadır.

Kısa Dönem İkamet İzni Uzatma Başvurusu Reddedilirse Ne Yapılmalıdır?

Yabancı, ret kararının kendisine bildirilmesinden sonraki 60 gün içinde İdare Mahkemesine başvurarak ikamet izni başvurusunun reddedilmesi kararına karşı dava açabilir. İkamet izni başvurusunun reddedilmesi durumunda, yurtdışı temsilciliklerinden alınmışsa Ankara İdare Mahkemesinde, valiliklerden alınmışsa ise valiliğin yargı çevresi içinde bulunduğu idare mahkemesinde dava açılır.

İkamet izni başvurusunun reddedilmesi üzerine açılan dava, bir idari işlemin iptali davasıdır. Eğer dava yabancı lehine sonuçlanırsa, idarenin aldığı ret kararı iptal edilir.

İkamet izni başvurusunun reddedilmesi üzerine, yabancının vize veya vize muafiyetinin sona ermesinin ardından 10 gün içinde ülkeden ayrılması gerekir. Yabancının vize veya vize muafiyetinin olmaması durumunda ise, ret kararının kendisine bildirilmesinden itibaren 10 gün içinde ülkeyi terk etmesi gerekir.

Yabancının ret kararına itiraz etmesi, ülkeden çıkma süresini durdurmaz. Yabancı, belirlenen 10 günlük süre içinde ülkeyi terk etmezse, sınır dışı edilme kararı alınabilir. Bu durumda, idari para cezası da uygulanabilir. Dolayısıyla, sürelere uygun davranmak son derece önemlidir.

Bu durumu önlemek için, ikamet izni reddinin iptaliyle ilgili olarak yürütmenin durdurulması talepli bir dava açılabilir. Bu durumda, dava devam ederken ilgili kararın uygulanması halinde telafisi zor zararların oluşabileceği göz önüne alınarak yürütmenin durdurulması sağlanabilir. Bu durumda yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı verilmez.

SIKÇA SORULAN SORULAR